गजल

गजल
जमानाको बहाना यो नजानेको होइन
नसम्झेको मात्र न हो बिर्सिएको होइन

आमाले एक वाक्यभित्रै परिचय दिईन्
घरमात्रै लड्यो बाबु मन भत्केको होइन

मलाई अरु के चाहिन्थ्यो? सुन्छु अनि सुत्छु
हार्नेहरु भन्छन् प्रयास नगरेको होइन

भगवान अमूर्त छ! ढोंग गर्छन् मान्छे
बरु याद छैन होला नदेखेको होइन

शायद मेरो गाउँघर यो धरतीमा छैन
सपनामा देख्नै सहि नखोजेको होइन

कथा- गोप्यकुरा

बेलुकाको खानापछि टिभी हेर्दैथिएँ, धन्दा र थान्कोमुन्को सकेर रमा शयनकक्षमा पसिन्| मपनि उनको पछिपछि गएर बिच्छ्यौनामा पल्टिएँ, उनी श्रींगारऐनाको अगाडी बसेर खोई के गर्दैथिन| उनले प्रसन्न मुद्रामा सुस्तरी भनिन् “हजुरलाई थाह छ, देवकीले छ नि कुमारेको बच्चा सफा गरेर पो आएकी रे त! पाँचदिन जति भयो कोठाबाहिर निस्किन्नथिई कुरो त त्यस्तो पो रहेछ|”
आश्चर्य त लाग्यो तर मैले बोलीमा र अनुहारमा पटक्कै नदेखाई भनें| “ए हो र? तिमीलाई चैं कसले भन्यो हौ यस्तोकुरा?”
उनले बडो सतर्क र सजग हुँदै भनिन्, “अँ हजुरलाई त केहि थाह हुन्न के! एकनम्बरको बुध्दु हजुर त| उता विकासले थाह पाएर बिदेशदेखी कस्तो गाली गर्या रे| मैले पठाएको पैसा ठिक पारेर राख म आउँछु अनि डिभोर्स दिन्छु भन्या छ रे|”
मैले पुन: जिद्दी गरें “तिमीलाई सुनाएको चैं कसले त्यो भन न|”
“कसैलाई पनि नभन्नु है गोप्यकुरा छ”| सचेत गराउदै दाहिनेहातको चोर औंला ठड्याएर भनिन्|
“मलाइ के खाँचो हौ भन्दै हिड्नलाई, आइमाईको कुरा” बिश्वस्त पार्दै भनें|
उनी जोसिदै भनिन् “त्यो देवकीहरु बसेको घरछेउको साहु छ नि तपाइको साथि के त रमेश, हो उसैको बुडि सरिताले भनेकी विकासलाई पनि उसैले सुनाएकी रे”! मेरो छेउमा आएर मेरो काखिमुनिबाट हात छिराएर कुम जोडाउदै अझ सानो स्वरमा थपिन| “थाह छ सरिता र बिकासको त बिकासको बिहे हुनु अगाडीदेखि नै चक्कर छ नि, रमेश सधैं जागिरमा घरबाहिर हुने उसलाई थाहै छैन| विकासले बिहे गर्नेबेला कति रोएकी रे|” एकछिन सम्झेजस्तो गरेर फेरी भनिन्| “अन्त बिहे गर्नेबित्तिकै अर्कोघरमा डेरा सारेकी रमाले, बिकास केहि गर्दा पनि वशमा नआएपछी देवकी आफैले विदेश पठाएकी रे|” यस्तो गोप्यकुरा छ कसैलाई भन्नुभयो त मार्छे नि सरिताले|” मुख कालो बनाउदै फेरी यति थपिन| म प्रतिक्रियाविहिन भएर अर्कोपट्टी फर्केर सुतें र आखा चिम्म गरेर सम्झिएँ|

एकहप्ता अगाडी सेकुवा कर्नरमा रक्सि पिउंदै गर्दा निजि अस्पतालमा काम गर्ने साथि प्रकाशले साउतीको स्वरमा रमेश, राजन र मलाइ भनेको थियो| “केटा हो एउटा सेक्रेट ब्रेकिंगन्युज छ”।

रमेशले गिलासमा सिग्नेचर थप्दै सोध्यो, “के हो भन त?”

“तेरो छिमेकमा छे नि डोरिलाहुरेकि प्वाँट छप्की, त्यसलाई त्यो जग्गा दलाल कुमारेले बिताएछ यार| तँ मुला नामर्द छिमेकमा भएको के काम?” प्रकाशले रमेशको आँखामा आँखा गाडेर भन्यो।

“हैट हो र? त्यो त निकै लजालु र भलादमीजस्ती थिई त यार? कसैसँग खासै बोल्दा नि बोल्दिन थिई” राजनले शंका ब्यक्त गर्यो|

सेकुवाको एउटा टुक्रो मुखमा राखेर हतार हतार नचपाई निल्दै प्रकाश अघि बढ्यो, “धत् यार बिग्रिने त्यस्तै घुसघुसे त हुन् नि, कुमारेले मजाले चराईराख्या रैछ अनि कहाँ तँसँग बोल्छे त? भर्खर आज त्यसैको काम गराएर आएको| आफ्नो त पेशा नै यहि हो, मान्छे बिग्रिए हाम्लाई त फाइदै फाइदा|” लामो अट्टहास गरेर हाँस्यो, गिलासको सबै रक्सि स्वाट्ट पारेर फेरी भन्यो| “तर साथि हो भन्न चैं कसैलाई पनि नभन है गोप्यकुरा हो फेरी हाम्रो धन्दापानी चल्दैन है, अनि यसरि सोल्मारीमा आउन नि अरुको मुख ताक्नुपर्छ|

राजन र प्रकाशले यो कुरामा लिनुपर्ने जति सबै मजा लिए तर रमेश खोइ किन हो एकाएक निराश भएको थियो| आँगनमा पाकेको बालि अर्कैले खाइदिएर चित्त दुख्या हो भनेर सोध्न मन लागेको थियो तर मैले सोध्न सकिनँ|

लोहोन्द्रा र म

आज उसको जन्मदिन, मैले चाहेर पनि बिर्सन नसक्ने दिन। जसरी सम्झिने खास कारण छैन, त्यसैगरी बिर्सनुपर्ने जरुरत पनि। बेवास्ता गर्न नखोजेको होइन तर निरर्थक। एकाएक मन फेरियो। अघिसम्म अर्थहीन र बेतुक लागेका कुराहरु त्यसैत्यसै अत्यन्त सुन्दर र अत्यावश्यक लाग्न थाले। एकैछिनमा कसरी यस्तो हुन्छ? सादा कागजको पानामा रङ पोखिएर रङ्गिन भएजस्तो लाग्यो। अनि त के थियो? सरप्राइज दिनलाई उसको घरछेउ पुगें| मोबाइल हातैमा थियो, नम्बर मुखैमा…..।

समयलाइ बलवान भन्नुको आशय म जान्दिनँ तर यो जरुर छ। मेरो त्यत्रो उत्साह र जोश पहिलो धुलाइमा खुइलिएको कपडा झैं भयो, फुस्रो र बेरङ्गी। समयले मलाइ एउटा नाङ्गो बगरमा पछारेर आफ्नो शक्ति देखाएर गयो।

झर्केर उ भन्दै थिई “के गर्नु त मेरो जन्मदिन भए, नाचौं? म के भन्न सक्थें र? भन्ने केही थिएन तैपनी मैले यो विशेष दिनमा सम्झिनको लागि मात्रै सम्झिएको हो भनेर प्रमाणित गर्न खोजें। घोडालाइ जबर्जस्ति तानेर खोलासम्म लैजान सकिन्छ रे तर उसलाइ इच्छा नभए जति बल गरेपनि पानी खुवाउन सकिन्न रे। उसलाइ तिर्खा नभएपछी मैले जुनसुकै स्वादको पानी देखाएपनि मेरो दाल गल्नेवाला थिएन।

मलाइ स्मृतिले दुइजोडी बर्ष पछि हुत्यायो। उसको जन्मदिन इटहरिमा मनाएर हामिदुइ फिर्दैगर्दा उसको घर आउनु अलिक अगाडि लोहोन्द्राको पुलमा अडियौं। खोला हेर्दै झूरलाग्दो देखिन्थ्यो| लाग्थ्यो यो जत्तिको निरस र उजाड ठाउँ दुनियामा शायदै होला| पुलको रेलिङ समातेर आधा जिउ खोलातिर झुकाउदै घृणित नजरले खोलालाई हेरें| लापरवाही पाराले भएभरको थुक पिच्च खोलामा थुक्दै भनें “ओइ नक्कली याँदेखी सिधै फाल हान्दिउँ?” तपाइँ बाच्नुहुन्न याँदेखी झर्दा त” उसले कुरा अघि बढाइ। “बाच्नलाइ को फाल हान्छ र?” मेरो रेडिमेड जवाफ| अनि तपाईं नभए म चैं किन बाँच्नु त? म पनि फाल हान्छु” दिल्लगी गरि उसले। “किन मबिना बाँच्दिनस र? भोलि हामी एक हुन सकेनौं भने?” दिल्लगिलाइ दिल्लगी नै फिराएँ। उसका खिरिला औंलाले मेरो मुख थुन्दै फुस्फुसाइ “चुप,म त्यो क्षणको कल्पना नै गर्न सक्दिनँ। हो म त मरिदिन्छु”। “तँलाइ मर्न आउँछ, जान्दछेस के? कसरी मर्छेस भन त?”। म जारी छु अझै। “बिलेडले हात काट्छु, पासो लाग्छु, पोइजन खान्छु नभए खोलामा डुब्छु।” उसले आफ्नो अथाह ज्ञानको पोको खोली। “काँ यै लोहोन्द्रामा? हिउँदमा त नआइज है, भ्यागुतोको त घाँटीघाँटी मात्रै आउँछ पानी। डुब्दिनस नि।” म गल्नेवाला थिईनँ, हाँसोलाई सकेसम्म रोकेर भनें। उसले मेरो कुरामा ध्यानै नदिइ पोकिदै भनी “याँ नभए सप्तकोशीमा जान्छु नि।” हार्न हामी दुवैलाइ हाम्रै ग्रहले नदिने।

पछिका दुईजोडी सालमा लोहोन्द्रामा धेरै पानी बग्यो, सप्तकोशिले त नबगाउने कुराहरु पनि बगाएर लग्यो। तरपनी यो लोहोन्द्रामा पानीले माया मारेर एक्लिएको पहेलो बालुवा उस्तै थियो। पहिले हामी जहाँ उभिएका थियौं म त्यही ठाउँमा उभिएको छु। हिजो मसँग उ थिई, सपना, आशा र सम्भावना थिए तर आज रित्तै र एक्लै भएँ। अकास्मात मलाइ रेलिङमा समातेर आधा जिउ खोलातिर झुकाएर सुकेको खोलोसँग आफुलाइ दाँज्ने बिचार आयो। फरक्क पछाडी फर्किएँ, तर त्यहा त रेलिङ नै भत्किएको थियो। मैले झट्ट सोचें बिना योजना कति मन यो रेलिङ भत्काएर तल बालुवामा टाउको जोत्न पुगे होलान? धेरैले भुले होलान तर पुलले अझै त्यो दुर्घटना बिर्सन सकेको थिएन। उ चोट बोकेर बसेको थियो। समयले नराम्रो कुरा कहिल्यै बिर्साउन सकेनछ। बालुवातिर एकटकले हेरें, खोलाले गिज्याए झै लाग्यो। अब खोलाले मलाइ विस्मृत नजरले हेर्यो, घृणा फ्याक्यो| अनि भर्खरै उसले मेरो कान थर्किनेगरि भनेको सम्झिएँ। “अब मलाइ फोन नगर्नु, मेरो मान्छे पढाई सकेर आएकोछ मलाइ बिहे गर्न।” मैले यस्तो अप्रत्यासित क्षणको कल्पना गरेको थिइनँ र अनायासै भनेछु। “अनि म पनि त आएँ नि मृत्युको मुखबाट बाँचेर…, तैंले यसो भनिस भने त म ठाडै सुकेर मर्छु”। नजानिँदो पाराले म निरिह भएछु| उस्लाइ अझै च्याट्ठिन पुगेको थिएन, झन बल गरेर भनी। ” मरे मैले के गर्नु त? दुनियाको ठेक्का मलाइ पर्या हो र?

लोहोन्द्राको यो पुल अझै धेरैजसो उस्तै छ। पुलको वल्लो छेउमा आएपछी पछाडी फर्किएर हेरें। उ र म उस्तै देखियौं दुवैको रेलिङ भत्किएको। यात्रुले बिर्सिएर एक्लिएको। यो बिचमा यसले धेरै यात्रु ओसारेछ मेरी उसले जस्तै| यो चारबर्षमा लोहोन्द्राले कसैलाई घरबार विहिन बिरामी बनाएर कतै लगेछ त कसैलाई डाक्टर बनाएर ल्याएछ|

गजल

म आउँछु, आउदा आँधि तुफान बोकी आउँछु
अध्यारोलाई चिर्दै नयाँ बिहान बोकी आउँछु…

को-को छौ याँ फूल टिपेर कानमा सिउरी हिड्ने
निर्दयीको लागि सिङ्गो बगान बोकी आउँछु…

शरमले कि त डरले झुक्छन् आँखाहरु
हिमालजस्तो ठाडो शिर ईमान बोकी आउँछु…

देश चल्दैन पेट भर्दैन फगत् भावनाले
छातीभित्र एउटा कठोर चट्टान बोकी आउँछु…

ईश्वर खोज्दै संसार घुम्यौ तिमी कठैबरा
हेर म त आँफै भित्र भगवान बोकी आउँछु…

धेरै भयो सुनाएको पिडा तिमीलाई
यसपाली ओठमा मिठो मुस्कान बोकी आउँछु…

गजल

गजल

संगतले बिग्रिएँ म, भन्नु सजिलो छ,
चाखेको छु बालुवाकै उखु रसिलो छ…

शरीर र मगज पक्कै साटिएको होला,
यता मान्छे अपूर्ण छ उता कमिलो छ…

ठुलो थालि थाप्नु अघि सोच्नु एकपटक,
को छन् पाहुना अनि कसको हातमा दाबिलो छ…

मख्ख नपर माया मारें भनेर तिमि कहिल्यै,
मुटुभित्रै खोज्नु अझै प्रेमको त्याँ जिलो छ…

गजल

गजल
 
कठैबरा ! यो दुनियाँ क्या मजाले झुक्किदो हो
सिद्रा बेच्दै कतिपटक पशुपति पुगिँदो हो
 
यो सोचेर ज्यूँदो थिएँ, साच्चै पृथ्वी गोलो भए   
कुनैदिन धुलोमाथि बना’को घर भेटिदो हो
 
हामि बाटो नभेटेर जहाँ थियौं, त्यहिँ नै छौं
बरु हिड्दै गा’को भए हजार बाटा बनिँदो हो
 
यौटै कुरा नबुझेर गोलमाल भयो जिन्दगानी
जाँदा के के लगिँदो हो, अनि के के छोडिदो हो ?
 
लड्न नदिई सागरलाई समाउछन साथिहरु
नत्रभने उसले पनि आफ्नी आमा सम्झिँदो हो

गजल

गजल

हो मान्दछु, गल्ति हाम्रै पुर्खाहरुको हो,
बीरहरुको हैन यो देश मुर्दाहरुको हो …

मन्दिरमा छोरीलाई बुझाउन सकिनँ खोइ,
राक्षसनीको होइन मुर्ति, दुर्गाहरुको हो …

श्रीमतीजी खुईं गर्छिन मलाइ देखेपछी,
बुढ्यौलीको हैनन् मुजा सुर्ताहरुको हो…

परदेशीले हलीलाई खेतै जिम्मा दियो,
तिमि खेतको साहु म चैं पुर्जाहरुको हो …

बिस्मात यै छ, कलमको इतिहासै छैन,
हाम्रो बिगत खुँडा अनि खुर्पाहरुको हो…

बाल कार्यक्रमको धून

गजल

गजल
सल्काएर छिमेकीले परालको आगो,
मजा लिँदै भन्छन क्या ! कमालको आगो…

घाम ताप्दा काम लाग्लान् उपदेश तिम्रा,
दर्शनले निभाउन्न सुरुवालको आगो…

अर्काको छत् चुहिएको खबर छ हाम्लाई,
देखिंदैन आफ्नै घरमा निदालको आगो…

गाउँघरमा धुवाँ, गन्ध थाह पनि छैन,
शहरबाट छर्लंग छ नेपालको आगो…

हिउँ पिउँदै हुर्किएर बनेका छौं हिमाल,
अब छिट्टै निभाउनु छ पर्खालको आगो…

फेसबुकमा पढ्नुहोस्

गजल

गजल
व्यर्थै किन खोज्ने गल्ति कस-कसका हुन?
यो समस्या र उल्झन हाम्रा आपसका हुन…

खुट्टा भए जुत्ताहरु छानीछानी पाईन्छ,
भन्नेले नि जान्दछ बात ढाडसका हुन…

पहिलोपल्ट तर्सेर म फर्किएर आएँ,
ति मुर्तिहरु देवताका कि राक्षसका हुन?

कुनैदिन मैलेपनि फूल मन पराएँ,
मेरालागि ति पलहरु अपजसका हुन…

मुसा दिमाग खियाउछन् बाँधीदिन घन्टी,
यि बुध्दिका कुरा हैनन् साहसका हुन…

फेसबुकमा पढ्नुहोस्